Xu hướng cargo mini-hubs tại các sân bay tỉnh/thành của Việt Nam

1. Giới thiệu

Trong nhiều năm qua, hoạt động vận tải hàng hóa bằng đường hàng không của Việt Nam chủ yếu tập trung tại ba sân bay lớn là Nội Bài (HAN), Tân Sơn Nhất (SGN) và Đà Nẵng (DAD). Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh mẽ của thương mại điện tử, xuất khẩu nông sản và nhu cầu logistics toàn cầu đang tạo áp lực lớn lên hạ tầng hiện hữu. Để giải quyết vấn đề này, xu hướng xây dựng cargo mini-hubs tại các sân bay tỉnh/thành đã bắt đầu hình thành, mở ra hướng đi mới cho phát triển logistics hàng không bền vững.

2. Cargo mini-hubs là gì?

Cargo mini-hubs là các trung tâm trung chuyển hàng hóa hàng không quy mô vừa và nhỏ, được đặt tại các sân bay ngoài ba đầu mối lớn. Vai trò của chúng là:

Gom và phân phối hàng hóa nội địa trước khi kết nối sang các sân bay quốc tế lớn.
Tăng tính linh hoạt trong logistics vùng miền, đặc biệt cho các tỉnh xa trung tâm.
Giảm tải áp lực cho các sân bay lớn, nơi thường xuyên xảy ra tình trạng quá tải.

3. Lý do hình thành xu hướng mini-hubs tại Việt Nam

Tăng trưởng thương mại điện tử: nhu cầu giao hàng nhanh đến từ các tỉnh thành.
Xuất khẩu nông sản, thủy sản: yêu cầu vận chuyển nhanh, đặc biệt từ Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên.
Giảm tải cho các sân bay lớn: Tân Sơn Nhất và Nội Bài thường xuyên quá tải hàng hóa.
Chiến lược phát triển logistics quốc gia: Chính phủ khuyến khích khai thác tiềm năng sân bay tỉnh.

4. Các sân bay tiềm năng trở thành mini-hubs

Các sân bay tiềm năng trở thành mini-hubs

Cần Thơ (VCA): trung tâm của Đồng bằng sông Cửu Long, tiềm năng xuất khẩu nông thủy sản.
Cam Ranh (CXR): thuận lợi cho xuất khẩu thủy sản và hàng công nghiệp miền Trung.
Chu Lai (VCL): định hướng phát triển logistics hàng không quy mô lớn.
Phú Bài (HUI): phục vụ hàng hóa miền Trung – Bắc Trung Bộ.
Cát Bi (HPH): trung tâm công nghiệp lớn phía Bắc, gần Hải Phòng và Quảng Ninh.

5. Lợi ích của việc phát triển cargo mini-hubs

Giảm thời gian vận chuyển: hàng hóa từ vùng sản xuất có thể xuất trực tiếp từ sân bay gần nhất.
Tiết kiệm chi phí nội địa: không cần vận chuyển đường bộ quá xa đến Hà Nội hay TP.HCM.
Hỗ trợ xuất khẩu địa phương: đặc biệt với nông sản dễ hỏng.
Tăng tính cạnh tranh: giúp doanh nghiệp địa phương dễ tiếp cận thị trường quốc tế.

6. Vai trò đối với thương mại điện tử

Thương mại điện tử xuyên biên giới phát triển mạnh mẽ kéo theo nhu cầu logistics “siêu tốc”. Mini-hubs tại các sân bay tỉnh có thể trở thành điểm trung chuyển hàng e-commerce, giúp rút ngắn thời gian giao hàng quốc tế từ 5–7 ngày xuống chỉ còn 2–3 ngày.

7. Thách thức khi phát triển mini-hubs

Hạ tầng còn hạn chế: nhiều sân bay chưa có kho hàng hóa hiện đại.
Chưa có nhiều hãng hàng không khai thác cargo chuyên biệt.
Chi phí đầu tư lớn: cần vốn đầu tư vào kho lạnh, bãi chứa, hệ thống quản lý.
Nhân lực logistics địa phương chưa đồng đều.

8. Các giải pháp thúc đẩy phát triển

Các giải pháp thúc đẩy phát triển

Đầu tư nâng cấp hạ tầng: kho hàng, hệ thống bốc xếp, container lạnh.
Khuyến khích các hãng khai thác cargo flights chuyên biệt.
Kết hợp multimodal logistics: hàng không – đường bộ – đường biển.
Ứng dụng công nghệ số: quản lý booking online, tracking hàng hóa.
Hợp tác công – tư: Chính phủ hỗ trợ, doanh nghiệp logistics đầu tư.

9. Case study quốc tế: mini-hubs thành công

Trung Quốc: nhiều sân bay cấp tỉnh phát triển thành mini-hubs phục vụ xuất khẩu thương mại điện tử.
Thái Lan: ngoài Bangkok, các sân bay Chiang Mai và Phuket cũng khai thác mạnh hàng hóa.
Ấn Độ: các sân bay cấp 2 như Hyderabad, Ahmedabad trở thành trung tâm logistics khu vực.

Những kinh nghiệm này cho thấy mini-hubs có thể trở thành động lực phát triển kinh tế vùng.

10. Tương lai của cargo mini-hubs tại Việt Nam

Trong 5–10 năm tới, nhiều sân bay tỉnh sẽ được đầu tư để trở thành trung tâm logistics khu vực, kết nối trực tiếp với các thị trường quốc tế như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore. Xu hướng này không chỉ giải tỏa áp lực cho sân bay lớn mà còn thúc đẩy xuất khẩu địa phương và phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới.

Kết luận

Xu hướng cargo mini-hubs tại các sân bay tỉnh/thành của Việt Nam là bước đi chiến lược trong việc phát triển hệ sinh thái logistics hàng không. Không chỉ giảm tải cho các sân bay lớn, mô hình này còn mở ra cơ hội lớn cho nông sản, thủy sản, hàng điện tử và thương mại điện tử Việt Nam vươn ra quốc tế.

Để hiện thực hóa, cần sự phối hợp giữa Chính phủ, các hãng hàng không, doanh nghiệp logistics và địa phương. Khi đó, logistics hàng không Việt Nam sẽ có bước phát triển đột phá, tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế.

Xem thêm:

Booking vận tải hàng không từ Đà Nẵng đến Sân bay Quốc tế Cape Town (CPT – Nam Phi)

Xu hướng Air Cargo Leasing – thuê máy bay chở hàng thay vì sở hữu

Dịch vụ thông quan hàng hóa nhanh, tiết kiệm