Dự báo sự phát triển của các sân bay vùng trong vận chuyển hàng không xuất khẩu

Dự báo sự phát triển của các sân bay vùng trong vận chuyển hàng không xuất khẩu

1. Bối cảnh ngành hàng không xuất khẩu ở Việt Nam

Việt Nam đang chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của ngành hàng không kể từ sau đại dịch. Thương mại điện tử ngày càng mở rộng. Doanh nghiệp xuất khẩu không chỉ gửi hàng sang châu Á mà còn sang châu Âu, châu Mỹ. Các hiệp định tự do thương mại như EVFTA, CPTPP, RCEP giúp giảm rào cản thuế quan, thúc đẩy dòng hàng hóa quốc tế. Trong khi đó, sân bay quốc tế lớn như Tân Sơn Nhất, Nội Bài chịu áp lực lớn về lưu lượng hành khách và hàng hóa. Áp lực này tạo nhu cầu vận chuyển hàng xuất khẩu từ sân bay vùng.

2. Vai trò của sân bay vùng trong chuỗi xuất khẩu

Sân bay vùng là các sân bay ngoài hai thành phố lớn, nằm gần vùng sản xuất hàng hóa. Khi được đầu tư, chúng giúp giảm thời gian vận chuyển đường bộ. Doanh nghiệp có thể xuất hàng trực tiếp từ vùng nguyên liệu ra sân bay vùng. Việc này giảm chi phí trung chuyển, bảo quản và logistics phụ trợ. Hơn nữa, sân bay vùng giúp nâng cao tính linh hoạt trong vận chuyển hàng hóa xuất khẩu – đặc biệt với nông sản, thủy sản, hàng dễ hư hỏng.

3. Xu hướng thúc đẩy phát triển sân bay vùng

Xu hướng thúc đẩy phát triển sân bay vùng

• Mở rộng hạ tầng kho hàng hóa và kho lạnh: Nhiều khu vực vùng được ưu tiên đầu tư kho lạnh, kho xuất khẩu nhanh để đáp ứng hàng xuất khẩu chất lượng cao.

• Tăng cường đường bay và tuyến bay quốc tế nhỏ lẻ: Sân bay vùng sẽ khai thác các tuyến mới hoặc quá cảnh để nối với các hub quốc tế, phục vụ xuất khẩu.

• Ứng dụng công nghệ quản lý logistics: Tracking lô hàng, theo dõi nhiệt độ, ứng dụng số hóa hồ sơ nhằm rút ngắn thời gian thông quan.

• Chính sách hỗ trợ từ nhà nước: Ưu đãi về thuế, phí sân bay, giảm thủ tục hành chính để thúc đẩy hãng logistic chọn sân bay vùng.

4. Thông tin thực tế & dữ liệu hỗ trợ

• ACV (Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam) đã cam kết đầu tư khoảng 138.000 tỷ đồng cho các dự án trọng điểm, bao gồm việc nâng cấp sân bay vùng như Cảng hàng không Điện Biên, Tân Sơn Nhất, Long Thành và mở rộng sân bay Phú Bài.

• Các sân bay vùng như Phú Bài, Cam Ranh ghi nhận mức tăng trưởng hành khách quốc tế vượt 100–180% trong các giai đoạn cao điểm do thị trường du lịch phục hồi.

• Theo bài ‘Ngành hàng không Việt Nam: Dư địa phát triển còn rất lớn’, nhà quản lý nhấn mạnh sân bay vùng vẫn chưa khai thác hết tiềm năng do đường băng, sân đỗ, nhà ga chưa hoàn thiện.

5. Dự báo phát triển sân bay vùng đến năm 2030

Dựa trên xu hướng hiện có và dữ liệu thực tế, có thể dự đoán:

• Số sân bay vùng đủ tiêu chuẩn quốc tế để xuất khẩu hàng hóa sẽ tăng đáng kể.

• Các sân bay vùng sẽ được trang bị kho lạnh, thiết bị xử lý hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt hàng dễ hỏng.

• Tuyến bay quốc tế từ sân bay vùng sẽ được mở thêm để nối thẳng đến các khu vực như Đông Bắc Á, châu Âu trung tâm và Bắc Mỹ.

• Việc vận chuyển hàng hóa xuất khẩu từ vùng sản xuất sẽ nhanh hơn và chi phí vận tải nội bộ giảm rõ rệt.

6. Thách thức vẫn cần vượt qua

Thách thức vẫn cần vượt qua

Một số rào cản còn hiện hữu:

• Hạ tầng sân bay vùng chưa đồng bộ, đôi khi không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

• Nguồn vốn đầu tư lớn để nâng cấp kho hàng hóa, kho lạnh, nhà ga hàng hóa chuyên biệt.

• Nhân lực logistics quốc tế, kiểm định hàng hóa chưa phổ biến ở vùng sâu vùng xa.

• Thủ tục hải quan, kiểm dịch, chuẩn xuất khẩu đòi hỏi minh bạch và tốc độ xử lý tốt hơn ở sân bay vùng.

• Kết nối giao thông phụ trợ như đường bộ, cảng đường thủy chưa phát triển đủ tốt để hỗ trợ trọn chuỗi logistics.

7. Giải pháp đề xuất

Để phát huy tiềm năng sân bay vùng trong vận chuyển xuất khẩu, đề xuất gồm:

1. Nhà nước và chính quyền địa phương cần ưu tiên đầu tư hạ tầng kho lạnh, nhà ga hàng hóa.

2. Cơ chế ưu đãi về thuế phí sân bay và chi phí sử dụng dịch vụ logistic để thu hút hãng vận tải chọn sân bay vùng.

3. Đơn giản hóa, số hóa thủ tục hải quan, kiểm dịch ngay tại sân bay vùng.

4. Đào tạo nhân lực chuyên môn logistics, quản lý kho hàng xuất khẩu, đóng gói, kiểm định sản phẩm.

5. Khuyến khích hợp tác công – tư để huy động vốn.

6. Xây dựng sân bay vùng thông minh, ứng dụng công nghệ IoT, AI để tracking, bảo quản, điều phối hàng hóa.

8. Cơ hội lâu dài và lợi ích

Nếu các giải pháp được triển khai hiệu quả:

• Hàng xuất khẩu từ các vùng nguyên liệu đến sân bay vùng sẽ rút ngắn hành trình nội địa.

• Doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ có cơ hội tham gia xuất khẩu quốc tế dễ hơn.

• Tỷ lệ hư hỏng hàng hóa giảm, chất lượng và độ tin cậy thương hiệu Việt sẽ nâng cao.

• Xuất khẩu hàng hóa sẽ đa dạng hơn về mặt hàng và thị trường.

• Sân bay vùng sẽ đóng góp vào phát triển kinh tế vùng, tạo việc làm và tăng thu ngân sách địa phương.

9. Kết luận

Dự báo cho thấy sân bay vùng sẽ là lực lượng chính trong vận chuyển hàng không xuất khẩu tại Việt Nam trong giai đoạn 2024-2030. Việc đầu tư, hoàn thiện hạ tầng và chính sách hỗ trợ là rất cần thiết. Khi sân bay vùng đủ năng lực về hạ tầng, dịch vụ và thủ tục, doanh nghiệp sẽ tận dụng cơ hội xuất khẩu nhanh, chi phí thấp hơn và tăng sức cạnh tranh quốc tế. Việc này đồng thời giúp Việt Nam phát triển logistics hàng không toàn diện và bền vững.

Xem thêm:

Booking vận tải hàng không từ TP.HCM đến Sân bay Quốc tế Abu Dhabi (AUH – UAE)

Booking vận tải hàng không từ Hà Nội đến Sân bay Quốc tế Helsinki (HEL – Phần Lan)

Dịch vụ vận chuyển trái cây đi Châu Âu