Logistics ngược (Reverse Logistics) là gì?
Hiện nay việc thu hồi hàng hóa, phế liệu sản xuất, bao bì rất phổ biến mà các nhà sản xuất. Bán buôn bán lẻ cũng như các nhà cung cấp logistics phải đối diện. Đặc biệt là tình trạng cạnh tranh gay gắt, ô nhiễm môi trường Logistics ngược (Reverse Logistics) sẽ giúp DN có thể giảm được chi phí, tăng doanh thu. Nâng cao trình độ dịch vụ khách hàng và giảm tác động của hoạt động sản xuất kinh doanh đến môi trường. Từ đó giành được lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Theo Rogers và Tibben – Lembke (1999):
“Logistics ngược là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả dòng chảy của nguyên liệu. Bán thành phẩm và thông tin có liên quan từ các điểm tiêu thụ đến điểm xuất xứ. Với mục đích thu hồi lại giá trị hoặc xử lý một cách thích hợp“.
Logistics ngược sẽ có đầy đủ hoạt động như Logistics xuôi nhưng vận hành theo quy trình ngược lại.
Logistics ngược là quá trình lên kế hoạch, thực hiện, theo dõi chuỗi vận hành của hàng hóa, dịch vụ từ điểm tiêu dùng về nơi xuất phát nhằm thu hồi lại các giá trị còn lại của hàng hóa đó bà thải hồi hợp lý.
Vận hành theo Logistics ngược khó khăn hơn so với Logistics xuôi vì khó dự báo về nhu cầu. Việc vận chuyển từ nhiều điểm về một điểm, giá cả và chất lượng hàng hóa không đồng nhất. Bên cạnh đó sự khác nhau được thể hiện ở mặt trong Logistics ngược bao bì sản phẩm thường không nguyên vẹn. Chất lượng sản phẩm không đồng nhất vì hàng bị trả lại vì nhiều lý do khác nhau. Giá cả phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Không thể giảm sát chi phí trực tiếp và tốc độ thường không được xem là ưu tiên.
So sánh logistic ngược và logistic xuôi
Logistics ngược có những đặc trưng khác biệt căn bản so với logistics xuôi. Bảng 1 dưới đây sẽ mô tả những khác biệt đó.
LOGISTICS NGƯỢC |
LOGISTICS XUÔI |
Dự báo khó khăn hơn | Dự báo tương đối đơn giản hơn |
Vận chuyển từ nhiều điểm tới một điểm | Vận chuyển từ một điểm tới nhiều điểm |
Chất lượng sản phẩm không đồng nhất | Chất lượng sản phẩm đồng nhất |
Bao bì sản phẩm thường đã bị phá hủy | Bao bì sản phẩm nguyên vẹn, tiêu chuẩn hóa |
Giá cả phụ thuộc vào nhiều yếu tố | Giá cả tương quan đồng nhất |
Tốc độ thường không được xem là ưu tiên | Tốc độ là quan trọng |
Chi phí không thể nhìn thấy trực tiếp | Chi phí có thể giám sát chặt chẽ |
Quản lý dự trữ không nhất quán | Quản lý dự trữ nhất quán |
Mâu thuẫn về sở hữu và trách nhiệm vật chất | Sở hữu và trách nhiệm vật chất rõ ràng |
Quy trình thực hiện Logistics ngược
Quy trình Logistics ngược gồm các bước sau:
Thu hồi: Là tập hợp lại những sản phẩm không bán được đưa về điểm thu hồi.
Kiểm tra: Tiến hành kiểm tra lại chất lượng hàng hóa đã thu hồi. Chọn lọc và phân loại theo các tiêu chí.
Xử lý: Có nhiều cách xử lý khác nhau như: Tái sử dụng trực tiếp hoặc bán lại; sửa chữa lại sản phẩm lỗi. Sản xuất lại, tháo ra để lấy phụ tùng,… Nếu không sử dụng được nữa thì xử lý rác thải an toàn.
Phân phối: Sau khi phục hồi, hoạt động hàng hóa như bình thường.
Vai trò của Logistics ngược
Trong chuỗi cung ứng, Logistics quyết định đến chất lượng sản phẩm. Giá cả cạnh tranh chu kỳ vòng đời sản phẩm hợp lý. Việc giao hàng đúng kế hoạch và tỷ lệ hàng hư hỏng thấp rất quan trọng. Tiếp tục đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong tương lai.
Hiện nay, việc thu hồi hàng hóa là hiển nhiên. Như một cách để giảm thiểu được chi phí, tăng doanh thu và nâng cao dịch vụ khách hàng. Từ đó giúp công ty giành được lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Cụ thể:
- Tạo sự thông suốt cho quá trình logistics xuôi: Ở nhiều khâu của quá trình logistics xuôi xuất hiện những sản phẩm không đạt yêu cầu. Lúc này logistics ngược sẽ giúp đưa các sản phẩm này quay lại thị trường một cách nhanh chóng, kịp thời nhất.
- Logistics ngược góp phần nâng cao trình độ dịch vụ khách hàng: một chính sách thu hồi tốt sẽ góp phần mang lại lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Bởi khách hàng được thỏa mãn tốt nhu cầu kể cả khi họ nhận được sản phẩn lỗi.
- Logistics ngược giúp tiết kiệm chi phí cho DN: Khi phải thu hồi hàng hóa trong kênh logistics ngược, các chi phí liên quan đến vận chuyển, dự trữ, phục hồi, sửa chữa… hàng hóa thu hồi sẽ tăng lên. Theo ước tính chi phí dành cho các hoạt động logistics ngược trung bình chiếm khoảng 3% đến 15% tổng chi phí của DN. Tuy nhiên, nếu tổ chức và triển khai tốt dòng logistics ngược. Thì DN sẽ tiết kiệm được đáng kể các khoản chi phí khác, như: tiết kiệm được chi phí nguyên vật liệu do được tái sinh. Giảm chi phí bao bì do tái sử dụng bao bì nhiều lần. Thu hồi được giá trị còn lại của những sản phẩm đã loại bỏ. Bán lại sản phẩm (dù có thể mức giá không bằng giá của sản phẩm mới) để tăng doanh thu…
- Logistics ngược giúp bảo vệ môi trường: thông qua việc thu hồi các sản phẩm lỗi. Có cách tái chế, xử lý hợp lý và tiêu hủy sao cho không tác động xấu đến môi trường.
Một số số liệu thống kê dưới đây sẽ phản ánh phần nào tầm quan trọng của Logistics thu hồi:
• Chi phí Logistics thu hồi chiếm từ 0,5% đến 1% trong tổng thu nhập quốc nội (GDP) của Mỹ. Tổng thu nhập quốc nội của Mỹ năm 2008 là 14,29 nghìn tỷ đô la Mỹ.
• Doanh thu bán lẻ hàng hóa trên mạng của Mỹ năm 2008 đạt 147,6 tỷ đô la Mỹ. Dự đoán trong năm 2009 đạt 165,9 tỷ đô la Mỹ. Trong khi đó, tỷ lệ thu hồi hàng hóa bán lẻ trên mạng chiếm 6,3% thay đổi tùy loại sản phẩm và tùy thời gian trong năm.
• 95% người tiêu dùng thích trả lại sản phẩm được mua trên mạng tại một địa điểm cụ thể hơn. 43% thường sử dụng lựa chọn này nếu có thể. 37% người mua hàng trên mạng và 54% những người lướt web ngại mua hàng trên mạng. Bởi vì việc trả lại và đổi hàng rất khó khăn.
• Chi phí thực hiện việc thu hồi hàng hóa có thể cao từ 2 đến 3 lần so với việc xuất khẩu hàng đi nước ngoài.
Có thể thấy rằng Logistics thu hồi là một bộ phận quan trọng không thể tách rời trong hệ thống quản lý chuỗi cung ứng. Bởi vì các chi phí và quy mô dịch vụ liên quan đến quy trình này trong chuỗi.
Trên đây là tổng hợp những thông tin mà AirportCargo muốn chia sẻ đến các bạn về Logistics ngược, Logistics thu hồi – Reverse Logistics trong quản trị chuỗi cung ứng. Mong rằng những kiến thức về logictics làm các bạn cảm thấy dễ hiểu và hứng thú hơn với ngành nghề này.
Xem thêm: Quy trình logistic cho hàng hoá nhập khẩu bằng đường biển